काठमाडौं – सत्तारूढ नेकपा र प्रमुख प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली काङ्ग्रेस भित्र आन्तरिक किचलो उत्कर्षमा पुगेको छ ।
लथालिङ्ग नेकपा
सत्तारूढ नेकपाको आन्तरिक संरचना र गतिविधि लथालिंग बनेको छ। गत जेठ ३ मा तत्कालीन एमाले र माओवादीबीच एकता भएर केन्द्रीय समिति बनेको थियो। तर अहिलेसम्म केन्द्रीय नेताको कार्य विभाजन र जिल्ला कमिटी गठन हुन सकेको छैन।
भ्रातृ संगठनलगायत तल्ला तहसम्म एकीकरण टुंगो नलाग्दा पार्टी चलायमान हुन सकेको छैन। तल्लो तहसम्म एकता नटुंग्याउने हो भने पार्टी झन् लथालिंग हुने केन्द्रीय नेताहरू बताउँछन्। पार्टीभित्र नेतैपिच्छेका गुट र आगामी महाधिवेशन लक्षित स्वार्थ हाबी भएकाले तल्लो तहसम्म एकता हुन नसकेको हो। नेकपाका एक स्थायी समिति सदस्य भन्छन्, ‘जिल्ला तहको नेतृत्व चयनमा नेताहरूले आफ्नो भाग खोज्न थालेपछि एकता प्रक्रिया अवरुद्ध छ।’
मुख्य नेताहरुकै स्वार्थ बाझिँदा एकता प्रक्रियाले गति लिन सकेको छैन। एकता प्रक्रिया र आन्तरिक कार्ययोजनाका लागि बनाएको कार्यतालिका नेताहरूबाटै उल्लंघन हुने गरेको छ।
‘पार्टीभित्र अहिले निश्चित विधि र मापदण्डका आधारमा एकता गर्नुपर्छ भन्ने एउटा दृष्टिकोण र विधिअनुसार होइन, आफ्ना मान्छेलाई समातेर टीका लगाउनुपर्छ भन्ने दृष्टिकोणबीच तीव्र अन्तरविरोध छ,’ स्थायी समिति सदस्य युवराज ज्ञवाली भन्छन्, ‘यी दुई दृष्टिकोणबीचको निष्कर्ष निस्कन सकेको छैन। यसले पार्टीलाई लथालिंग बनाइरहेको छ।’
भद्रगोल काङ्ग्रेस
नेपाली कांग्रेस आन्तरिक विवादमा रुमल्लिएको छ। पार्टीमाथि संसद्मा सबल प्रतिपक्षीको भूमिका निर्वाह गर्न नसकेको आरोप लागिरहेका बेला नेताहरू आन्तरिक कलहमै व्यस्त छन्। पछिल्लो समय पार्टी कार्य सम्पादन समिति गठनमा विवाद चुलिएको छ। कार्य सम्पादन समितिको टुंगो लगाउन गत शनिबार बोलाइएको केन्द्रीय समिति बैठक अनिश्चितकालका लागि स्थगित भएको छ। नेता कृष्णप्रसाद सिटौला पक्षलाई कार्य सम्पादन समितिमा नराखेपछि उनले पदाधिकारी बैठक बहिष्कार गरेका छन्। उनलाई सहमतिमा ल्याउने सभापति शेरबहादुर देउवाको प्रयास सफल हुन सकेको छैन।
विद्यार्थी भ्रातृ संगठन नेविसंघलाई लिएर कांग्रेसभित्र शीर्ष तहमै मतभेद छ। दुईवर्षे नियमित कार्यकाल सिध्याएको नेविसंघमा पार्टी नेतृत्वकै कारण महाधिवेशन हुन नसकेको नेविसंघका नेता बताउँछन्। नेपाल तरुण दल चार पदाधिकारीको भरमा छ। अन्य भ्रातृ संगठन चलायमान छैनन्। सभापति निर्वाचित भएको तीन वर्ष बितिसक्दा पनि शेरबहादुर देउवाले पार्टीका विभाग गठन गर्न सकेका छैनन्।
पार्टीको संरचना संघीय मोडलमा जान सकेको छैन। १३ औं महाधिवेशनले पार्टीलाई संघीय मोडलमा लैजाने बाटो खुला गरिदिएको थियो। त्यस्तै विधानले प्रादेशिक संरचनाको समेत ढाँचा तय गरेको थियो। स्थानीय तहमा पनि कांग्रेसले ठोस संरचना बनाउन सकेको छैन।
तरुण दलका महासचिव भूपेन्द्रजंग शाही पार्टी नेतृत्वले नचाहेकै कारण भ्रातृ संगठन अस्तव्यस्त बनेको बताए। उनले भने, ‘तरुण दलका पदाधिकारी चयनमा हामीले सभापतिलाई पटकपटक आग्रह गरेका छौं। उहाँ चाँडै गर्छु भन्नुहुन्छ तर संगठन अहिलेसम्म चारजनाको भरमा चलिरहेको छ।’ शाहीले नेतृत्वमा आफ्नालाई काखी च्याप्ने प्रवृत्ति र पदमा भागबन्डा गर्दा पार्टी संरचना ओरालो लागेको बताए।
गत पुसमा काठमाडौंमा सम्पन्न महासमिति बैठकले पारित गरेको विधानमा पार्टी संरचनामा फेरबदल गर्ने उल्लेख छ। तर महासमितिबाट पारित विधान कांग्रेस केन्द्रीय समितिले अनुमोदन गरेको दुई महिना बितिसक्दा पनि पार्टी त्यसअनुरूप अगाडि बढ्ने संकेत छैन। कांग्रेस विधानमा पार्टीको आठ तहको संरचना हुने व्यवस्था छ। यस्तै पार्टीमा २८ विभागको व्यवस्था छ। भ्रातृ संगठन र पार्टीका समिति गठनमा भइरहेको विलम्बले कांग्रेसप्रति आफैंलाई निराशा उत्पन्न गराएको नविसंघका पूर्वअध्यक्ष रन्जित कर्ण बताउँछन्। उनी भन्छन्, ‘प्रतिपक्षमा भएका बेला पनि भ्रातृ संगठन कमजोर हुनु दुःखद हो।’
कांग्रेस प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्मा भने पार्टी संगठन चुस्त रूपमा अघि बढिरहेको दाबी गर्छन्। उनका अनुसार विभाग र समिति गठनका लागि आन्तरिक तयारी भइरहेको छ। ‘पछिल्लो केही सातायता सभापतिज्यू अनौपचारिक छलफलमा व्यस्त हुनुहुन्छ’, शर्माले भने, ‘विभाग र समितिको टुंगो चाँडै लाग्नेछ।’
