काठमाडौ – बुधबार डाइनेस्टी एयरको नाइन एन–ए एम आई कलसाइनको हेलिकप्टर दुर्घटना भएसँगै नेपाली हवाई इतिहासमा ९२ औं दुर्घटना भएको छ । बुधबारको दुर्घटनामा पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीसहित ७ जनाले ज्यान गुमाए । नेपालमा भएको पहिलो हवाई दुर्घटना सन् १९४६ मे ७ मा भएको थियो । १४ जना सैनिकसहित २ जना चालक दलका सदस्य रहेको रोयल फोर्सको जहाज नेपालमा पहिलोपटक दुर्घटनामा परेको थियो । तर उक्त दुर्घटनामा मानवीय क्षति भने भएको थिएन ।
यस्तो छ नेपालमा भएका प्रमुख हवाई दुर्घटनाको फेहरिस्त :
रोयल फोर्स एयर दुर्घटना
मिति : १९४६ मे ७
स्थान : नखुलेको
मृत्यु : ०
घाइते : ०
नेपाली हवाई इतिहासकै पहिलो दुर्घटना मानिन्छ सन् १९४६ मे ७ मा भएको हेलिकप्टर दुर्घटनालाई । यो दुर्घटनामा १४ जना यात्रु र चालक दलका दुई जना सदस्य रहे पनि यस दुर्घटनामा कुनै मानवीय क्षति भएको छैन । दुर्घटनाबारे विस्तृत विवरण पाउन पनि कठिन छ ।
कालिङ्गा एयर दुर्घटना
मिति : १९५५ मर्च ८
स्थान : सिमरा एयरपोर्ट
मृत्यु : २
घाइते : १
नेपाली हवाई इतिहासमा मानवीय क्षतिसहितको पहिलो दुर्घटना सन् १९५५ मार्च ८ मा भएको थियो । सिमरा एयरपार्टमा भएको कालिङ्गा एयरलाइन्सको भीटी–एटिएक्स कलसाइनको विमान दुर्घटना हुँदा २ जनाले घटनास्थलमै ज्यान गुमाए । उक्त दुर्घटनामा एकजना सख्त घाइते बनेका थिए ।
इन्डियन एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९५६ मे १५
स्थान : काठमाडौं विमानस्थल
मृत्यु : १४
घाइते : १९
कालिङ्गा एयरलाइन्सको विमान दुर्घटना भएको १४ महिनापछि काठमाडौँ विमानस्थलमै अर्को ठूलो हवाई दुर्घटना भयो । इन्डियस एयरलाइन्सको
भीटी–टीबीए कलसाइनको विमान दुर्घटना हुँदा १४ जनाले ज्यान गुमाए भने १९ जना घाइते बने ।
इन्डियन एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९५७ जुलाई १९
स्थान : पाट्नेभञ्ज्याङ, टीकारभैरव
मृत्यु : २०
घाइते : ०
आफ्नो पहिलो विमान दुर्घटना भएको १४ महिनापछि इन्डियन एयरलाइन्सकै अर्को विमान टीकाभैरवमा दुर्घटना भयो । इन्डियन एयरलाइन्सको भीटी–सिवाइएन कलसाइनको जहाज दुर्घटनामा चालक दलका सदस्यसहित २० जनाको मृत्यु भयो ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९६१ मे ११
स्थान : भैरहवा विमानस्थल
मृत्यु : ४
घाइते : ०
त्यसपछि सन् १९६१ मे ११ मा नेपाल एयरलाइन्सको विमान भैरहवा विमानस्थलमा दुर्घटना भयो । नाइन एन एएडी कलसाइनको विमान भैरहवा विमानस्थलमा दुर्घटना हुँदा चालक दलका सदस्यसहित ४ जनाको मृत्यु भयो ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९७३ अक्टोबर १५
स्थान : लुक्ला विमानस्थल
मृत्यु : ०
घाइते/बाँच्न सफल : ६
चौथो दुर्घटना भएको १२ वर्षपछि सोलुखुम्बुको लुक्लामा नेपाल एयरलाइन्सकै अर्को विमान दुर्घटना भयो । नाइन एन–एबीजी कलसाइनको ट्विनेटर विमान लुक्ला विमानस्थलमा दुर्घटना हुँदा चालकदलका ३ जना सदस्यसहित अन्य ३ गरी ६ जना सवार थिए । दुर्घटनामा विमान बनाउनै नमिल्ने गरी बिग्रिए पनि चालकदलका सदस्य र यात्रुलाई भने केही भएन ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९७५ मार्च ३१
स्थान : बौद्ध, काठमाडौं ।
मृत्यु : ५
घाइते/बाँच्न सफल : ०
नेपाल एयरलाइन्सकै अर्को विमान सन् १९७५ मार्च ३१ मा बौद्धमा दुर्घटना भयो । नाइन एन–एएजेड कलसाइनको नेपाल एयरलाइन्सको चार्टड विमान बौद्धमा दुर्घटना हुँदा चालकदलका सदस्यसहित सवार ५ जनाकै मृत्यु भयो ।
हेलिकप्टर दुर्घटना
मिति : १९७९ डिसेम्बर २७
स्थान : लाङटाङ ।
मृत्यु : ६
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९७९ डिसेम्बर २७ मा भीभीआईपी सवार हेलिकप्टर लाङटाङमा दुर्घटना भयो । नाइन एन–आरएई कलसाइनको चार्टड हेलिकप्टर दुर्घटनामा चालकदलका सदस्यसहित ६ जनाकै मृत्यु भयो ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९८१ अक्टोबर ३०
स्थान : विराटनगर ।
मृत्यु : १०
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९८१ अक्टोबर १० मा नेपाली आकाशमा अर्को दुर्घटना भयो । विराटनगर विमानस्थलमा नेपाल एयरलाइन्सको नाइन एन–एबीजे कलसाइनको चार्टड विमान दुर्घटना हुँदा १० जनाले ज्यान गुमाए ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९८४ डिसेम्बर २२
स्थान : विराटनगर ।
मृत्यु : १०
घाइते/बाँच्न सफल : ०
नेपाल एयरलाइन्सकै अर्को विमान २२ डिसेम्बर १९८४ मा चेक्लेटीडाँडामा दुर्घटना भयो । चालकदलका सदस्यसहित २३ जना यात्रु रहेको नाइन एन–एबीएच कलसाइनको विमान दुर्घटना हुँदा १५ जनाले ज्यान गुमाए भने ८ जना बाँच्न सफल भए ।
थाई एयरवेज दुर्घटना
मिति : १९९२ जुलाई ३१
स्थान : घ्याङफेदी ।
मृत्यु : ११३
घाइते/बाँच्न सफल : ०
नेपाली हवाई इतिहासकै पहिलो ठूलो हवाई दुर्घटना सन् १९९२ जुलाई ३१ मा नुवाकोटको घ्याङफेदीमा भयो । थाई एयरवेजको एच एस–टीआईडी कलसाइनको एयरबस ३१० मोडलको विमान दुर्घटना हुँदा जहाजमा सवार १ सय १३ जनाकै मृत्यु भयो ।
पाकिस्तान एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९९२ सेप्टेम्बर २८
स्थान : भट्टेडाँडा, ललितपुर ।
मृत्यु : १५७
घाइते/बाँच्न सफल : ०
नेपाली हवाई इतिहासकै सर्वाधिक कहालीलाग्दो हवाई दुर्घटना सन् १९९२ सेप्टेम्बर २८ मा ललितपुरमा भयो । पाकिस्तान एयरलाइन्सको एपी–बीसीपी कलसाइनको एयरबस ३१० मोडलको विमान ललितपुरको भट्टेडाँडामा दुर्घटना हुँदा विमानमा सवार १५७ जनाकै मृत्यु भयो । त्रिभुवन विमानस्थलमा ल्यान्ड गर्न खोज्दै गर्दा विमान दुर्घटनामा परेको थियो । धेरै मानवीय क्षति भएको यो दुर्घटना नेपाली इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो दुर्घटना हो ।
एभरेस्ट एयर दुर्घटना
मिति : १९९३ जुलाई ३१
स्थान : सोलीघोप्टे, म्याग्दी ।
मृत्यु : १८
घाइते/बाँच्न सफल : ०
थाई एयरवेजको दुर्घटना भएको ठीक १ वर्ष पुगेको दिन एभरेस्ट एयरको ट्विनअटर विमान सोलीघोप्टेमा दुर्घटना भयो । नाइन एल–एसीएल कलसाइनको विमान दुर्घटना हुँदा विमानमा सवार सबै १८ जना यात्रुको मृत्यु भयो ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९९५ जनवरी १४
स्थान : त्रिभुवन विमानस्थल ।
मृत्यु : २
घाइते/बाँच्न सफल : २३
नेपाल एयरलाइन्सको अर्को ट्विनअटर विमान १४ जनवरी १९९५ मा भित्रुवन विमानस्थलमा दुर्घटना भयो । नाइन एन–एबीआई कलसाइनको उक्त विमान दुर्घटनामा २ जनाको मृत्यु भयो भने २३ जना यात्रु बाँच्न सफल भए ।
कर्णाली एयर दुर्घटना
मिति : १९९७ सेप्टेम्बर ३०
स्थान : थुप्टेन, चोलिङ ।
मृत्यु : १
घाइते/बाँच्न सफल : ४
मानवीय क्षति बेहोरेको अर्को दुर्घटना हो सन् १९९७ सेप्टेम्बर ३० को दुर्घटना । कर्णाली एयरको नाइन एन–एइसी कलसाइनको हेलिकप्टर दुर्घटना हुँदा १ जनाले ज्यान गुमाए भने ४ जना यात्रु बाँच्न सफल भए ।
कर्णाली एयर दुर्घटना
मिति : १९९८ अगष्ट २१
स्थान : चुच्चे खर्क ।
मृत्यु : १८
घाइते/बाँच्न सफल : ०
मानवीय क्षति बेहोरेको अर्को दुर्घटना हो सन् १९९८ अगस्ट २१ मा चुच्चे खर्कमा भएको दुर्घटना । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणको नाइन एन–एसीसी कलसाइनको चार्टड विमान चुच्चे खर्कमा दुर्घटना हुँदा विमान सवार सबै १८ यात्रुको मृत्यु भयो ।
एसियन एयरलाइन्स हेलिकप्टर दुर्घटना
मिति : १९९८ अक्टोबर २४
स्थान : मुलखर्क ।
मृत्यु : ३
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९९८ अक्टोबर २४ मा एसिएन एयरलाइन्सको हेलिकप्टर मुलखर्क भन्ने स्थानमा दुर्घटना भयो । नाइन एन–एसीवाई कलसाइनको उक्त हेलिकप्टर दुर्घटनामा ३ जनाले ज्यान गुमाए ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : १९९८ नोभेम्बर २०
स्थान : फाकडिङ, सोलुखुम्बु ।
मृत्यु : १
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९९८ नोभेम्बर २० मा सोलुखुम्बुको फाकडिङमा नेपाल एयरलाइन्सको विमान दुर्घटना भयो । नाइन एन–एबीके कलसाइनको चार्टड विमान सोलुखुम्बुको फाकडिङमा दुर्घटना हुँदा एक जनाले ज्यान गुमाए ।
नेकोन एयर दुर्घटना
मिति : १९९९ जनवरी १७
स्थान : जुम्ला ।
मृत्यु : ५
घाइते/बाँच्न सफल : ७
सन् १९९९ जनवरी १७ मा नेकोन एयरको विमान जुम्लामा दुर्घटनामा पर्यो । नाइन एन–एडीए कलसाइनको उक्त विमान दुर्घटना हुँदा ५ जनाले ज्यान गुमाए भने ७ जना घाइते भए । दुई जना सख्त घाइतेमध्ये एक जनाको केही दिनपछि मृत्यु भयो ।
लुफथान्सा एयर दुर्घटना
मिति : १९९९ जुलाई ७
स्थान : भस्मासुर, काठमाडौं ।
मृत्यु : ५
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९९९ जुलाई ७ मा लुफथान्सा एयरको विमान काठमाडौँमा दुर्घटना हुँदा ५ जनाले ज्यान गुमाए । भीटी–एलसीटी कलसाइनको उक्त विमान दुर्घटना काठमाडौँकै भस्मासुर डाँडामा ठोक्किएर दुर्घटना भएको थियो ।
नेकोन एयर दुर्घटना
मिति : १९९९ सेप्टेम्बर ५
स्थान : थानकोट, काठमाडौँ ।
मृत्यु : १५
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९९९ सेप्टेम्बर ५ मा नेकोन एयरकै अर्को विमान पनि दुर्घटनामा पर्यो । नाइन एन–एईजी कलसाइनको विमान थानकोट टावरमा ठोक्किएर दुर्घटना हुँदा विमानमा सवार १५ जनाले ज्यान गुमाए ।
स्काइलाइन एयरवेज दुर्घटना
मिति : १९९९ डिसेम्बर २५
स्थान : बुर्जो लेक, मकवानपुर ।
मृत्यु : १०
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् १९९९ डिसेम्बर २५ मा स्काइलाइन एयरवेजको विमान मकवानपुरको बुर्जो डाँडामा दुर्घटना हुँदा विमानमा सवार १० जनाले ज्यान गुमाए । उक्त विमानको कलसाइन नाएन एन–एफएल थियो ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : २००० फेब्रुअरी २६
स्थान : बझाङ ।
मृत्यु : १
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००० फेब्रुअरी २६ मा नेपाल एयरलाइन्सको कार्गो विमान दुर्घटनामा पर्यो । नाइन एन एबीओ कलसाइनको सिङ्गल इन्जिनको उक्त कार्गो विमानका १ चालकले ज्यान गुमाए ।
नेपाल एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : २००० जुलाई २७
स्थान : जोगबुढा, डडेलधुरा ।
मृत्यु : २५
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००० जुलाई २७ मा नेपाल एयरलाइन्सकै अर्को विमान डडेलधुराको जोगबुडामा दुर्घटना भयो । नाइन एन–एबीपी कलसाइनको उक्त विमानमा चालकसदलका सदस्यसहित सवार २५ जनाकै ज्यान गयो ।
फिस्टेल एयर हेलिकप्टर दुर्घटना
मिति : २००१ नोभेम्बर १२
स्थान : रारा ताल, मुगु ।
मृत्यु : ४
घाइते/बाँच्न सफल : २
सन् २००१ नोभेम्बर १२ अर्थात् कात्तिक २७ २०५८ सालमा रारा तालमा फिस्टेल एयरको हेलिकप्टर दुर्घटनामा पर्यो । दुर्घटनामा तत्कालीन अधिराजकुमार धीरेन्द्र शाहसहित ४ यात्रुको निधन भयो । दुर्घटनामा पाइलटसहित अन्य १ जना यात्रु बाँच्न सफल भए ।
स्काइलाइन एयरलाइन्स दुर्घटना
मिति : २००२ जुलाई १७
स्थान : गडगडे डाँडा, सुर्खेत ।
मृत्यु : ४
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००२ जुलाई १७ मा स्काइलाइन एयरलाइन्सको नाइन एन–एजीएफ कलसाइनको विमान सुर्खेतको गडगडे डाँडामा दुर्घटना भयो । दुर्घटनामा चालकदलका सदस्यसहित ४ यात्रुको निधन भयो । विमानमा जम्मा ४ सदस्य सवार थिए ।
साङ्ग्रिला एयर दुर्घटना
मिति : २००२ जुलाई १७
स्थान : पोखरा, कास्की ।
मृत्यु : १८
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००२ अगस्ट २२ मा साङ्ग्रिला एयरको विमान पोखरामा दुर्घटना भयो । नाइन एन–एएफआर कलसाइनको उक्त विमान दुर्घटना हुँदा विमानमा सवार १८ जनाकै मृत्यु भयो ।
एसियन एयरलाइन्सको हेलिकप्टर दुर्घटना
मिति : २००२ सेप्टेम्बर ३०
स्थान : सोलुखुम्बु ।
मृत्यु : ११
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००२ को मे ३१ मा मकालु बेस क्याम्पबाट लुक्लाका लागि उडेको एसियन एयरलाइन्सको एम आई १७ हेलिकप्टर सम्पर्कविहीन भयो । लामो समयसम्म पनि उक्त हेलिकप्टरबारे केही पत्ता लागेन । चालकदलका ४ जना सदस्यसहित ७ जना यात्रु बोकेको उक्त हेलिकप्टर हराएको ठीक ४ महिनापछि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले उक्त हेलिकप्टर दुर्घटनामा परेको र हेलिकप्टरमा सवार सबै ११ जनाको मृत्यु भएको घोषणा गर्यो ।
सिम्रिक एयरको हेलिकप्टर दुर्घटना
मिति : २००३ मे २८
स्थान : एभरेस्ट बेस क्याम्प, सोलुखुम्बु ।
मृत्यु : २
घाइते/बाँच्न सफल : ६
सन् २००३ को मे २८ मा सोलुखुम्बुमै अर्को दुर्घटना भयो । सिम्रिक एयरको एमआई १७ हेलिकप्टर एभरेस्ट बेस क्याम्पमा दुर्घटना हुँदा २ जनाको ज्यान गयो भने ६ जना बाँच्न सफल भए । नाइन एन–एडीपी कलसाइनको उक्त हेलिकप्टर पर्यटकको उद्धार गर्नका लागि एभरेस्ट बेस क्याम्पमा पुगेको थियो ।
बुद्ध एयर दुर्घटना
मिति : २००४ अप्रिल २१
स्थान : त्रिभुवन विमानस्थल ।
मृत्यु : १
घाइते/बाँच्न सफल : ०
सन् २००४ को अप्रिल २१ मा बुद्ध एयरको विमान त्रिभुवन विमानस्थलमा दुर्घटना भयो । दुर्घटनामा चालक
